ESNEYEN HAKLAR
Esnek yan haklar artık sıklıkla gündemimizde olan ve çalışanların yine sıklıkla talep ettikleri uygulamalar. Çalışan bağlılığını arttırmak günümüz İK hedeflerinin en başında geliyor. Bağlılık için anketler yapıp, çıktıları değerlendiriyoruz ve uygulamalarımızı bu veriler doğrultusunda geliştiriyoruz. Bağlılığı sağlamanın giderek zorlaştığı günümüzde, yeteneklerimizin bağlılığını arttırmak için farklılık yaratıcı uygulamalar geliştirmek zorundayız. Yan haklarda çeşitlilik ve seçme imkânı sağlayan esnek yan haklar uygulaması giderek daha çok şirket tarafından tercih edilmeye başlanıyor. Esnek yan haklar uygulaması sunan şirketler, çalışanlarına belli bir limit içerisinde değişik alternatifler sunarak tercih hakkı tanıyor. Esnek yan hak paketlerinin içeriği şirketten şirkete değişiklik gösterse de; bireysel emeklilik, tatil, gıda, kıyafet, elektronik eşya alışverişi sağlayan alışveriş çekleri ve esnek çalışma saatleri gibi imkanlar sunulmakta.
Bu hakları uygulamak isteyen şirketler, sistemin içeriği için çalışanların taleplerine kulak vermeliler. Şirket içerisinde yapılacak anketler ile içeriği oluşturmak, en risksiz yöntem olabilir. Çalışanların ihtiyaç ve isteklerine göre sistemin içeriğini oluşturan şirketler, uygulamanın sahiplenilmesini kolaylaştırabilirler. Sektörel olarak farklılık göstermekle birlikte çalışanların talep ettikleri esnek yan hakların başında genişletilmiş sağlık sigortaları, bireysel emeklilik sistemi desteği, doğum ve kreş yardımları, alışveriş çekleri ve yabancı dil öğrenim desteği geliyor. İçerikler sistemin yaygınlaşmasına paralel olarak zenginleşecek ve çeşitlenecektir. ABD’de yaygınlaşmaya başlayan uygulamalara baktığımız da bu tezimizin doğru olduğunu görebiliyoruz. ABD’de iş ve yaşam dengesinin korunması amacıyla geliştirilen uygulamaların başında “yaşlılara bakım”,”işyeri kreşi”,”okul masrafları”,”aile tatilleri” gibi seçenekler sunulmaya başlandı. Dinamik iş gücünün yaş almaya başlamasıyla, benzer uygulamaların yaygınlaşacağı düşünülmekte.
Esnek yan hakların şirketler açısından da yararları fazla aslında. Rekabette çalışan bağlılığını arttırıcı etkisi olmakla birlikte, uygulamaların maddi açıdan vergi avantajları sağladığını söyleyebiliriz. Dolayısıyla artık şirketler yüksek zamlar yapamadığı için, yan hak uygulamaları ile tercih edilebilirliklerini, en düşük maliyetle arttırmak yoluna gidiyorlar.
Kişiselleşen paketler ile çalışanlar kendilerini özel hissediyorlar. Paketler içerisinde aktarım yapılması ihtiyaçların optimum şekilde karşılanmasını sağlıyor. Bekârların ve 30 yaş altı çalışanların tercihleri ile evli ve çocuk sahibi çalışanların tercihlerinin farklılık göstermesi olağan olduğundan, herkesi mutlu edebilecek uygulamaların sunulması sistemin aslında ne kadar faydalı olduğunun en kolay ispatı.
Türkiye’de esnek yan haklar uygulamasını ilk uygulayan Türk şirketi olan Turkcell, geniş kapsamlı seçenek imkanı tanıyan “Flex Menü” uygulaması ile bize güzel bir örnek teşkil ediyor. Zengin seçenek imkanı sağlayan diğer şirketlerin başında ise, Avea, Nestle, Astra Zeneca, Pfizer, Borusan, Pepsico, Roche, DHL Express ve Akçansa geliyor. Esnek Yan hak uygulamalarının daha çok, çok uluslu ve kurumsal firmalarda uygulandığını söylemek doğru olmakla birlikte, sektör olarak telekomünikasyon, ilaç ve hızlı tüketim sektörlerinde yaygın olduğunu da ekleyebiliriz.
Çalışanların yaşam kalitesini yükseltip, performansı olumlu yönde etkileyen esnek yan hak uygulaması, önümüzdeki dönemlerde pek çok sektör ve şirket tarafından tercih edilmeye başlanacak. Biz İK’cılar için işlenmeye ve geliştirilmeye açık, güzel bir alan olduğunu düşünüyorum J
